Ai cập cổ đại
Người Ai Cập sử dụng hoa sen để tượng trưng cho mặt trời và sự tái sinh. Có ba truyền thuyết có chung điểm tương đồng, thể hiện ý nghĩa tượng trưng của hoa sen.Trong truyền thuyết về sự sáng lập, mặt trời được mọc ra từ hoa sen.Truyền thuyết tiếp theo, có nguồn gốc từ Heliopolis, cho rằng từ đại dương vô tận, hoa sen đã nhô lên từ gò đất. Hoa sen nở để lộ thần mặt trời- Atum. Truyền thuyết thứ ba, xuất phát từ Hermopolis, khác với truyền thuyết thứ hai chỉ bằng câu nói “Ra” từ hoa sen. Bằng văn bản, hoa sen được sử dụng để biểu diễn các số. Một bông sen có nghĩa là 1.000, trong khi với hai hoa sen có nghĩa là 2.000.
Phật giáo
Trong Phật giáo, hoa sen có nghĩa là sự tinh khiết của lời nói, tâm trí và thân thể. Màu sắc khác nhau của hoa sen là biểu tượng được dùng để đại diện cho các khía cạnh của sự hoàn hảo. Có bốn màu sắc, đó là màu hồng, xanh, đỏ và trắng. Màu đỏ tượng trưng cho trái tim – sự thuần khiết, bản chất tự nhiên, từ bi, niềm đam mê, tình yêu và những phẩm chất khác của nó. Màu trắng tượng trưng cho sự hoàn thiện của tâm linh và sự thanh tịnh của tinh thần. Màu hồng tượng trưng cho Đức Phật. Màu xanh có nghĩa là trí tuệ, kiến thức và chiến thắng trước các giác quan.
Ấn Độ giáo, Hindu giáo
Hoa sen trong Ấn Độ giáo tượng trưng cho sự thịnh vượng, sắc đẹp, khả năng sinh nở và sự trường thọ. Giống như Phật giáo, nó cũng có nghĩa là thanh tịnh và thần thánh. Hoa sen thường được sử dụng để chỉ ra rằng mọi người nên sống như thế nào. Một cuốn sách làm điều này là Bhagavad Gita ở mục 5.10, trong đó khẳng định: “Một trong những người thực hiện bổn phận của mình mà không có sự gắn bó, phó thác kết quả cho Chúa Trời, không bị ảnh hưởng bởi hành động tội lỗi, như chiếc lá sen bị ảnh hưởng bởi nước.” Hoa sen cũng được sử dụng để đại diện cho luân xa, trung tâm năng lượng của cơ thể.
Các loại hoa sen
Có năm loại hoa sen khác nhau và tất cả đều mọc dưới nước. Hai trong số đó thuộc chi Nelumbo và ba loại thuộc chi Nymphaea. Điều này được hiểu rằng hoa sen trắng, hoặc chi Nelumbo, là loại hoa sen thiêng liêng đối với người Ai Cập cổ đại. Tuy nhiên, trong nghệ thuật Ai Cập cổ đại hoa sen màu xanh, chi Nelumbo, cũng được miêu tả.
Tầm quan trọng
Trong văn hóa hiện đại, hoa sen vẫn được sử dụng với ý nghĩa cổ xưa, đó là sự thanh tịnh và hoàn thiện, cùng với sự tái diễn của những ý nghĩa. Hình xăm hoa sen nhằm đại diện cho cuộc sống, sự khởi đầu mới và khả năng phát triển của con người để hướng đến điều tốt đẹp. Một đảng chính trị dân tộc Ấn Độ gọi là BJP sử dụng hoa sen như biểu tượng của cuộc bầu cử. Ở Việt Nam, hoa sen chính là quốc hoa.
